تاریخچه جوش شیرین:
کربنات سدیم یا سودا اش برای نخستین بار توسط نیکولاس لوبلان مخترع فرآیندلبلانک در سال 1791 تولید شد.دراوایل قرن نوزده ماهیگیران از پتاسیم و سدیم بیکربنات برای نگه داری ماهی استفاده میکردند تا این که در سال1846 دو نانوای آمریکایی به نام های آستین چرچ و جان دوایت برای اولین بار با استفاده از کربنات سدیم و دی اکسید کربن جوش شیرین را تولید کردند.لازم به ذکر است که جوش شیرین یا بی کربنات سدیم پیش از آن به صورت طبیعی از ماده معدنی ناکولیت حاصل میشد.
جوش شیرین چیست؟
جوش شیرین یا بی کربنات سدیم با فرمول شیمیایی NaHCO3 از کاتیون سدیم با بار +1 و آنیون بی کربنات(HCO3) با بار -1 تشکیل شده است.کریستال های جوش شیرین در شبکه کریستالی مونوکلینیک(تک شیب)متبلور میشوند.جوش شیرین خاصیت بازی ضعیفی دارد و در صورت انحلال در آب(۱۰٫۳ گرم در ۱۰۰ گرم آب)یک آمفوتر محسوب میشود که علت رفتار اسیدی آن، وجود هیدروژن است.جوش شیرین ماده ای بدون بو و طعم است که مزه ای تلخ دارد.سدیم هیدروژن کربنات در مجاورت گرما و در حضور اسید کربن دی اکسید تولید میکند.فرآیند های فوق و قیمت بسیار ارزان این ماده،آن را به ماده ای پرکاربرد در صنایع مختلف تبدیل کرده است.
هیدرولیز سدیم هیدروژن کربنات:
NaHCO3+H2O→H2CO3+NaOH
H2CO3→H2O+CO2
تجزیه سدیم هیدروژن کربنات در مجاورت گرما(بیش از 50 درجه سانتیگراد):
2NaHCO3→Na2CO3+H2O+CO2
:واکنش بی کربنات سدیم با هیدروکلریک اسید
NaHCO3 + HCl → NaCl + CO2 + H2O
نام های مترادف جوش شیرین:بی کربنات سدیم ، سدیم هیدروژن کربنات ، سودای پخته شده ، اسید کربنیک سدیم ، نمک مونو سدیم ، مونو سدیم کربنات ، کربنات اسید سدیم
کاربرد های جوش شیرین:
*درمان سوزش معده
*کاهنده اسیدیته خون و ادرار
*درمان مسمومیت با دارو هایی نظیر باربیتورات ها
*کنترل ازدیاد پتاسیم دربدن
*تصفیه آب
*کنترل آفات
*عامل بازدارنده رشد قارچ ها
*افزودن به خوراک دام و طیور
*فرآوری بیکینگ پودر
*بهبود دهنده طعم مواد غذایی با کاهش اسیدیته
*پخت انواع نان و کیک
*ساخت خمیر دندان
*اطفاء حریق
*صنایع رنگرزی و پارچه
*صنایع لاستیک و پلاستیک
*عامل باز دارنده در مواد منفجره
*تنظیم کنندهPHخاک
خواص فیزیکی جوش شیرین:
شکل ظاهری: پودر سفیدرنگ
نقطه ذوب: ____
نقطه جوش: ____
دانسیته: 2/2 گرم بر سانتی مترمکعب
قابلیت انحلال در آب: انحلال پذیر
خلاصه MSDSجوش شیرین:
در کیسه ها و ظروف مناسب با برچسب مخصوص در انبار مجهز به سیستم تهویه
نگهداری شود. محیط کار حتما مجهز به سیستم تهویه باشد تا ذرات ریز داخل سیستم
تنفسی نشود.حین کار با این ماده بهتر است از لوازم مخصوص استفاده شود.